TARİHÎ 100 LİSE (İNTERAKTİF HARİTA)

 

1910 yılında rüştiyeye, idâdî sınıfları ilâve edilerek “Rize Lisesi” ismi ile eğitime başlamıştır. Kiralık evlerde verilen kırk bir yıllık eğitimin ardından Rize Lisesi, 1951 yılında bugünkü kimliğine kavuşmuştur. İl dışında eğitim görmek zorunda kalan Rizeli gençlerin sıkıntılarına son vermek, Rize ilinin eğitim seviyesini yükseltmek amacı ile büyük mücadeleler sonucunda açılan Rize Lisesi ismi ile Rize’yle özdeşleşmiştir.

Eski Hükûmet konağı civarında ve sonradan yıkılarak, arsasına Kurtuluş İlkokulu yapılan yerdeki binada bulunan Rüştiye Mektebine 1910 yılında idâdî sınıfları ilâve edilmiş, Mamuşoğlu Kâmil Ağa’nın tasarrufunda olan binada Rize Mülki idâdîsi (Osmanlı’da lise düzeyinde eğitim kurumu) teşkil edilmiştir. 1911 yılında idâdî Devlet Hastanesi civarındaki Türütoğlu Hasan’ın evine nakledilmiştir. Bu binada üç yıl eğitim öğretim yapıldıktan sonra 1914 kışı sonlarına doğru baş gösteren tifo salgını dolayısıyla öğretim tatil edilmiş, 20 Şubat 1915 tarihinde işgal sebebi ile okul tamamen kapanmıştır.

 

 

23 Şubat 1917 yılında Piriçelebi Mahallesi’ndeki Kuveloğulları’nın evinde idâdî tekrar öğretime başlanmıştır. Aynı yıl içinde okul, Türütoğlu Hasan’ın evine ve oradan da daha evvel İstiklâl İlkokulunun bulunduğu Maksut Paşaoğlu Hacı Ali’ye ait konağa nakledilmiştir.

1934-1935 eğitim ve öğretim yılına kadar okul kiralık binalarda hizmet vermiştir. Bu evlerin okula elverişli olmaması, sık sık bina değişimine sebebiyet vermiştir. Bu durum göz önüne alınarak Maarif Vekâletinin göndermiş olduğu 11.389 liralık ödenekle, Gündoğdu şosesi üzerinde yer alan ve daha önceleri askerî depo olarak kullanılan harap haldeki bina onarılarak, okul olmaya elverişli bir hale getirilmiştir. 1934-1935 öğretim yılından itibaren kendi binasına yerleşen okul, bu binada eğitime devam etmiştir. Daha sonra cadde üzerinde bulunan metruk ve harap kışla binası da yıkılmış ve arsası okulun bahçesine katılmak suretiyle oyun alanı genişletilmiştir.

Rize’nin düşman işgalinden kurtuluşunun ardından Rize İdâdîsine ilkokulun 6 sınıfı da katılmış ve 6’sı ana, 3’ü tâli sınıf olmak üzere toplam 9 sınıflı okul haline getirilmiştir. 1951- 1952 öğretim yılına kadar ortaokul olarak eğitim yapılmıştır.

1924 yılından sonra her geçen yıl eğitime ilgi artmıştır. Öğrenciler lise tahsillerini yapmak için lisesi bulunan vilâyetlere gitmek zorunda kalmışlardır. Tahsile bu derece kıymet veren Rize kendi vilâyetinde bir lisenin açılmasını şiddetle arzulamıştır.

 

 

1950 yılında dönemin Başbakanı Adnan Menderes’in, Maarif Vekili Ahmet Tevfik İLERİ ile birlikte Rize ilini ziyareti sırasında, Orhan BİLGİN ve Dr. Kerim VARDAL, kendilerine hitaben birer konuşma yapmış, Rize Lisesinin bir an evvel açılmasını istemişlerdir. Bu istekleri dinleyen ve bir konuşma yapan Başbakan Menderes;”Ben size söz veriyorum, lise en kısa zamanda açılacaktır. Maarif Vekili Tevfik ileri sizin uşağınızdır. O da bu işin takipçisi olacak.” demiştir.

1951-1952 öğretim yılında eski binada eğitim öğretime başlayan lise, 1954-1955 ders yılında ilk mezunlarını vermiştir. Rize Lisesi’ne, açıldığı 1951 yılında 75’i erkek, 8’i kız toplam 83 öğrenci kayıt yaptırmıştır. Eski ve yeni binaların kapasiteleri ihtiyaca kâfi gelmemiş ve daha geniş çapta ihtiyacı karşılamak maksadı ile mevcut bahçe içine birinci ek bina yapılmıştır. 1951 yılı eylül ayında mevcut binanın bahçesinde, ek binanın temeli o zamanın Maarif Vekili Ahmet Tevfik İleri tarafından atılmıştır.

Rize Lisesi kuruluşundan bu yana sanattan spora, siyasetten bürokrasiye her alanda başarılara imza atmış isimleri yetiştirmiştir.