Eğitim sistemimizin temel amacı değerlerimiz ve yetkinliklerle bütünleşmiş bilgi, beceri ve davranışlara sahip bireyler yetiştirmektir. Bakanlığımız tarafından bu temel hedefe yönelik olarak, bireysel farklılıkları dikkate alan, anlamlı ve kalıcı öğrenmeyi sağlayan, sağlam ve önceki öğrenmelerle ilişkilendirilmiş, diğer disiplinlerle ve günlük hayatla değerler, beceriler ve yetkinlikler çerçevesinde bütünleşmiş öğretim programları hazırlanarak yayımlanmıştır.
Öğretim programlarının planlandığı şekilde uygulanabilmesi için programlarda yer alan genel hedefler ile dersler özelinde belirlenen hedeflerin (kazanımların) gerçekleştirilmesinde ortak bir bakış açısına sahip olmak gerekmektedir. Bu ortak bakış açısının sağlanması ve uygulamadaki eksikliklerin giderilebilmesi öğretim programı okuryazarlığı becerisi ile mümkündür.
Öğretim programlarında yer alan hedefleri içeriğe entegre ederek, öğrencilerini yetiştirmeyi hedefleyen öğretmenlerin, öğretim programlarına ait hedef, içerik, öğrenme-öğretme süreci ve ölçme-değerlendirme unsurları arasındaki ilişkiye hâkim olması kritik bir öneme sahiptir.
Bakanlığımızca, öğretim programlarının öğretmenler tarafından doğru bir şekilde uygulanabilmesi ve gerektiği şekilde hayata geçirilmesini sağlamak amacıyla "Öğretim Programı Okuryazarlığı Öğretmen Rehber Kitabı" hazırlanmıştır.
"Öğretim Programı Okuryazarlığı Öğretmen Rehber Kitabı" ile Türkiye geneli eğitim-öğretim süreçlerinin ve öğrenme yaşantılarının planlanmasında derslerin farklı taksonomik düzeydeki öğrenme kazanımlarının gerçekleştirilmesinde birlikteliğin sağlanması amaçlanmaktadır.
Ayrıca hazırlanan rehber kitap ile ünite, konu, kazanım, içerikte yer verilen bilgi düzeylerinin teori ile birlikte uygulamaya geçirilmesi bilgi, beceri, tutum, davranış, değer bütünlüğünün sağlanmasıyla öğrencilerin yetkinlik ve yeterliliklerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir.
Dört bölümden ve eklerden oluşan Öğretim Programı Okuryazarlığı Öğretmen Rehber Kitabı'nın;
- birinci bölümünde, öğretim programı okuryazarlığının ne anlama geldiği ve neden önemli olduğuna değinilmiş,
- ikinci bölüm, farklı program türlerinin açıklandığı temel kavramları içermekte, bu kapsamda bu bölümde "eğitim programı", "öğretim programı", "ders planı" ve "örtük program" kavramlarına yer verilmiş,
- üçüncü bölümde öğretim programlarının felsefi, toplumsal, psikolojik ve tarihi temelleri açıklanmış; bu açıklamalar güncel öğretim programlarından alıntılarla desteklenerek öğretim programlarının temellerinin mevcut öğretim programlarına yansımaları gösterilmiş,
- dördüncü bölümde ise, öğretim programlarının ögeleri (hedef, içerik, öğrenme öğretme süreci ve ölçme-değerlendirme) açıklanmıştır.
Öğretim Programı Okuryazarlığı Öğretmen Rehber Kitabı'nda ayrıca derslerin farklı taksonomik düzeydeki öğrenme kazanımlarına göre hazırlanmış;
Matematik Dersine Ait Ders Planı Örnekleri,
Fizik Dersine Ait Ders Planı Örnekleri,
Biyoloji Dersine Ait Ders Planı Örnekleri,
Kimya Dersine Ait Ders Planı Örnekleri yer almaktadır.
Öğretim Programı Okuryazarlığı Öğretmen Rehber Kitabı'nın hedef ögesiyle ilgili olarak kazanımların bilişsel, duyuşsal ve psikomotor alandaki sınıflandırılması açıklanmış ve örnek kazanımlarla bu sınıflandırmanın somutlaştırılması sağlanmıştır.
İçerik boyutunda, öğretim sürecinde içeriğin nasıl belirlenmesi gerektiğine yönelik açıklamalar yapılarak güncel ders kitaplarından alıntılarla bu açıklamalar zenginleştirilmiştir. Öğrenme öğretme süreci boyutunda öğretmenlerin hedeflere, becerilere ve değerlere yönelik ne tür öğretim yöntem ve tekniklerini kullanabileceklerine yönelik öneriler sunulmuştur.
Öğrenme öğretme süreciyle ilgili olarak ayrıca öğretim hizmetinin niteliğini etkileyen değişkenlere (ipucu, pekiştirme, dönüt-düzeltme ve etkin katılım) ve anlamlandırma stratejilerine de (kodlama, şema oluşturma, eklemleme, özetleme vb.) yer verilmiştir.
Öğretim programlarının ölçme-değerlendirme boyutunda ise ölçme-değerlendirme süreci açıklanarak mevcut öğretim programlarındaki ölçme-değerlendirme yaklaşımları açıklanmıştır. Ardından farklı ölçme ve değerlendirme araçlarına yer verilerek kazanım düzeyine uygun bir ölçme-değerlendirme sürecinin sağlanmasına yarayacak öneriler sunulmuştur.
Öğretim Programı Okuryazarlığı Öğretmen Rehber Kitabı'nın ekler kısmında Matematik, Fizik, Biyoloji ve Kimya derslerine ait açıklamalı örnek ders planlarına yer verilmiştir. Bu ders planları, söz konusu derslere ait öğretim programlarından seçilen farklı düzeydeki kazanımlara yönelik hazırlanmıştır. Bu planlar aracılığı ile öğretmenlere hedefin (kazanımın) düzeyine uygun bir öğretim sürecinin nasıl oluşturulabileceğine dair somut öneriler sunulmuştur.
Bu kapsamda hazırlanan ders planlarında açıklamalara yer verilmiş ve ders planında ele alınan öğretim sürecinin gerekçeli sunumu sağlanmıştır. Böylece, hazırlanan ders planlarında işletilen öğretim sürecinin kazanımın düzeyiyle, planda işletilen beceriyle, kullanılan öğretim yöntem ve tekniğiyle vs. ilişkisinin gösterilmesi amaçlanmıştır.
Matematik, Fizik, Biyoloji ve Kimya derslerine ait açıklamalı örnek ders planlarına yönelik olarak yayımlanan Öğretim Programı Okuryazarlığı Öğretmen Rehber Kitabı'nın ikincisi; Tarih, Coğrafya, Felsefe ile Türk Dili ve Edebiyatı derslerine yönelik olarak hazırlanacak ve bu derslere ait açıklamalı örnek ders planlarına yer verilecektir.
Bakanlığımız tarafından öğretmenlerimizin kullanımına sunulan, öğretim programlarının uygulanması sürecinde bir başucu kitabı olması beklenen Öğretim Programı Okuryazarlığı Öğretmen Rehber Kitabı'na https://ogmmateryal.eba.gov.tr/kutuphane adresinden erişebilirsiniz.
